Zandverstuivingen in Nederland

Natuur in Nederland - Zandverstuivingen ontstonden in het verleden vooral door overbegrazing en overmatig plaggen van heide, de natuur kon dan moeilijk herstellen. Stuifzand werd door de wind over het gebied geblazen en verspreidde zich steeds verder, zo ontstond er als het ware een Nederlandse woestijn. In grote gebieden bestaan er zeer uitgestrekte zandverstuivingen, soms zelfs best hoge duinen.

Rondom een zandverstuiving vindt men vaak een zandwal, die het gebied eromheen moest beschermen tegen het uitdijende zand. In de zandgebieden werden ook naaldbomen geplant om ze te beteugelen. Hier en daar kan eens een ven ontstaan, maar meestal zijn het overwegend droge natuurgebieden.

Deel op Pinterest

Natuur op een zandverstuiving

De Nederlandse zandverstuivingen worden ook wel "Atlantische woestijnen" genoemd, vanwege de grote verschillen in temperatuur die hier kunnen optreden. 's Nachts kan het er erg koud worden, net als in een echte woestijn. Hoewel de vegetatie schaars is, groeier er toch wel korstmossen en andere kleine planten, waaronder buntgras en zandzegge, die als voedsel benut worden door een aantal vogelsoorten. Tapuit, boomleeuwerik en boompieper kunnen vaak gespot worden op een verstuiving. Ook voor gezinnen met kinderen is het heerlijk vertoeven op een zandvlakte. Wat is er nou leuker dan een enorme openlucht zandbak?

Mooiste zandverstuivingen in Nederland

Deze zand- en duingebieden horen inmiddels bij het Nederlandse landschap en zijn op diverse plaatsen in het land te vinden. Wat zijn de mooiste stuifzandgebieden van Nederland?

1. Het Kootwijkerzand

Het Kootwijkerzand is de grootste zandverstuiving in het westen van Europa. Vanaf de uitkijktoren en vanaf Gebouw A van Radio Kootwijk heb je een prachtig zicht op de omgeving. Het is hier heerlijk om te wandelen, fietsen en paardrijden. Lees meer over het Kootwijkerzand.

2. Zandverstuivingen op de Veluwe - De Posbank

Mensen op de Veluwe en uit Arnhem komen vaak op de Posbank om even de stilte van de natuur op te zoeken, omdat je hier bijna het gevoel hebt in het buitenland te zijn. Het glooiende landschap vormt een aangename afwisseling op de vlakkere Hoge Veluwe. Op sommige momenten kan het er best druk zijn met wandelaars. Niet gek als je ziet hoe mooi het hier is.

3. Wekeromse Zand, bij Wekerom

Op een steenworp afstand van Ede ligt nog een van de mooiste zandverstuivingen op de Veluwe, het prachtige Wekeromse Zand. Eigenlijk kennen zelfs weinig mensen uit de omgeving dit gebied, terwijl het een flinke oppervlakte omvat. Sommigen blijven dan weer weg, omdat honden niet zijn toegestaan. In ieder geval is het hier vaak zeer rustig en biedt de zandverstuiving mooie afwisseling tussen duinen, bossen en vennetjes. In de omliggende bossen en zandbergen is het heerlijk spelen voor kinderen, met tal van paadjes om over te rennen. 

Deel op Pinterest

4. Zandverstuivingen Hoge Veluwe

Ook in Nederland's bekendste nationale park liggen zandduinen en verstuivingen, met de kenmerkende vegetatie er om heen. Combineer met een bezoek aan het Kröller-Müller Museum, een fietstocht door het nationaal park of een excursie met een boswachter. Lees meer over de Hoge Veluwe.

5. Soester Duinen

De Soesterduinen is het grootste stuifzandgebied van Utrecht. Het bestaat uit de Korte Duinen en de Lange Duinen. Naast zandverstuivingen vind je er ook bossen en heidevelden. Het is een leuk natuurgebied om te gaan wandelen en fietsen dankzij de uitgezette routes. Ook met de hond of kinderen is het fijn om te bezoeken. Bekijk tips voor een bezoekje aan de Soester Duinen.

6. De Loonse en Drunense Duinen

De Brabantse Sahara, zo wordt deze zandverstuiving wel eens genoemd. Omdat het natuurgebied in de buurt van de Efteling ligt, is het leuk te combineren met het pretpark. Een mooie afwisseling voor gezinnen die vertier graag combineren met dagjes in de natuur. Lees meer over de Loonse en Drunense Duinen.

7. Brunssummerheide

In het zuiden van het land, midden in de Provincie Limburg, ligt het afwisselende landschap van de Brunssummerheide. Een uitgestrekt netwerk aan wandel- en fietspaden, ruiterpaden en mooie natuur om gewoon even te relaxen. Lees meer over de Limburgse Brunsummerheide.

8. Zandverstuivingen in het Drents-Friese Wold

Het Aekingerzand wordt ook wel de Kale Duinen genoemd. Staatsbosbeheer heeft veel bomen gekapt om het zandstuifgebied te herstellen. Het is een veelzijdige zandverstuiving, met beekdalen en vennen, zoals de Grenspoel. Het Aekingerzand is niet het enige stuifzandgebied in het Nationaal Park Drents-Friese Wold, ook het Witte Zand bij Diever is een zandverstuiving. Anderen zijn door bomen overwoekerd, maar nog herkenbaar aan de heuvels. Lees meer over het Drents-Friese Wold.

Deel op Pinterest

9. Kalmthoutse Heide

Op de grens tussen Nederland en België ligt dit heidegebied, waar het heerlijk vertoeven is. Lees meer over de Kalmthoutse Heide.

Deel op Pinterest

10. Zandvlakte in de Groote Peel

Het kleinste nationale park van Nederland bevindt zich op de grens van Brabant en Limburg, niet al te ver van Eindhoven. Het gebied kenmerkt zich door de zandvlakten, maar ook door mooie houten paden die door de natuur heen voeren. Schitterend om hier te wandelen! Lees meer over de Groote Peel!

Veelgestelde vragen