Kootwijkerzand en Radio Kootwijk
De boswachterij Kootwijk (ca. 3600 ha) kent het grootste stuifzandgebied van West-Europa, de Sahara van de Lage Landen. Het natuurreservaat Kootwijkerzand strekt zich uit over het westelijke gedeelte van de Veluwe en is in één oogopslag direct uniek te noemen: grillige vliegdennen spatten uit een bijna post-apocalyptisch zandlandschap, dat door flinke windstoten golvend en geribbeld gevormd is.
Mooie plaatsen - cultuur en natuur
De namen van de plaatsen kunnen wat verwarring geven. Ten westen van hele gebied ligt Kootwijkerbroek. Het kleine plaatsje Kootwijk ligt te midden van al het zand en vormt een goede uitvalsbasis voor de natuur. Het gelijknamige dorpje Radio Kootwijk, bekend om het radiostation, ligt aan de oostkant van het zandgebied en is de plek voor het zien van de bijzondere architectuur.
Mijn overnachtingstips
- Ons geheime plekje van de Veluwe in Otterlo!
- Fantastische locatie in het bos
- Beste ontbijt van de Veluwe
1. Radio Kootwijk
Radio Kootwijk is een voormalig zendstation. Het station werd in de jaren 20 van de vorige eeuw gebouwd voor radiocommunicatie met toenmalig Nederlands-Indië. Het markante Gebouw A is een voorbeeld van het expressionistische architectuur en vormt een belangrijk erfgoed. Leuk weetje; de architect, Julius Luthmann, was voor de bouw geïnspireerd door de vorm van een sfinx en met dronebeelden kan je dit herkennen.
Het stond destijds in rechtstreekse verbinding met Radio Malabar, in de Malabarkloof bij Bandoeng op Java. Het Indonesische zendstation was eveneens vernuftig gebouwd, maar werd helaas in 1945 geheel verwoest door de Japanners.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het station in Kootwijk door de Duitse bezetter gebruikt. Na de oorlog werd het weer in gebruik genomen voor internationale communicatie en diende het als belangrijk communicatieknooppunt tot het begin van de 21e eeuw.
Tegenwoordig is Radio Kootwijk een cultureel en historisch monument. Het gebouw wordt gebruikt voor evenementen, exposities en deed enkele keren dienst als filmlocatie. Een ander indrukwekkend gebouw is de Watertoren, die vlakbij het hoofdgebouw staat. Deze 38 meter hoge toren werd gebouwd in 1922 en zorgde voor het koelwater, watervoorziening voor de dorpsbewoners en deed dienst als een soort lichtkoepel voor het luchtverkeer. De watertoren is een rijksmonument.
De omgeving rondom Radio Kootwijk leent zich uitstekend voor wandelingen en fietsroutes, waarbij je kunt genieten van de natuur.
2. Kootwijkerzand
Het landschap rondom Radio Kootwijk is maar een klein voorproefje van alle mooiste plekken in het Kootwijkerzand. Overal in het natuurreservaat vind je eeuwenoude bossen, glooiende heidevelden en door wind gevormde zandduinen: een prachtige omgeving die typerend is voor de Veluwe. Zo ver als het oog reikt is een aaneenschakeling van zandduinen te zien, gesierd met ribbels en laagjes dankzij het opstuivende zand dat dagelijks nieuwe vormen aanneemt.
Vakantieparken bij Kootwijk
- Familiepark in de bossen van Garderen, midden op de Veluwe.
- Binnen- en buitenzwembad
- in- en outdoor speeltuin, sport- en speelvelden en klimbos.
- Bijzondere accommodaties zoals boomhutten en chaletjes.
- Just Nature lodges
- Verblijf bij de Hoge Veluwe en trek erop uit.
De grillige bomen die uit het zandlandschap steken zijn vliegdennen, een grove den die zijn naam te danken heeft aan de manier waarop het zaad verspreid wordt. Deze zaadjes worden namelijk vliegend meegevoerd door de wind. Maar, ook de bijzondere planten in de omgeving mogen niet ontbreken: buntgras, heidespurrie, zandzegge en haarmos komen in de omliggende heidevelden en bossen voor en zijn ook typisch voor de natuur bij het Kootwijkerzand.
In dit ruige stukje Nederland heb je ook de mogelijkheid om wild zoals edelherten, wilde zwijnen, damherten en reeën te spotten. Trek zo vroeg- of zo laat mogelijk de natuur in, want rond schemering maak je het meeste kans om ze te zien.
En wist je dat er sinds enkele jaren een kleine kudde wisenten bij Radio Kootwijk rondwandelt? Ze zitten in een afgesloten gebied dus wil je de dieren zien, boek dan een excursie met boswachter. Bekijk meer tips om wisenten in het wild te zien in Nederland.
Wandelen over het Kootwijkerzand
Het zandgebied zelf heeft geen vaste paden en wegen, je kunt hier het hele jaar door naar hartenlust ploeteren, struinen en dwalen. Vooral dat laatste schijnt een ding te zijn, want op een mistige dag kan je hier verrassend snel je gevoel voor oriëntatie kwijtraken, waardoor je verward raakt over welke richting je op moet.
De zandverstuiving bij Kootwijk is dan ook geliefde plek onder mensen die "willen verdwalen", aangezien dat in Nederland steeds moeilijker wordt met een overvloed aan bewegwijzerde paden. Je kan hier eindeloos rondjes lopen, zonder dat je het daadwerkelijk beseft, dat is voor vele wandelaars precies de charme van het altijd veranderende Kootwijkerzand.
- Op 500 m lopen van Kootwijkerzand.
- Klein maar fijn huisje voor vier.
- Met eigen badkamer.
Mooiste wandelroutes
Maar wees gerust: in de omliggende bossen en heidevelden wandel je wel prachtig over smalle, meanderende bospaadjes en brede zandwegen. Op zonnige dagen kan het hier heel druk zijn, dus kom vroeg in de ochtend of eind van de middag. Dan is het licht het mooist, maar dan is het ook minder druk en zie je met een beetje geluk ook een hert of ree. Dus hop, de wandelschoenen aan en de natuur bij Kootwijk in!
1. Wandelroute Kootwijkerzand
Voor een bewegwijzerde route kan je vanaf parkeerplaats Houtvester aan de van 't Hoffweg in Kootwijk een wandeling maken door de bossen van Kootwijk, langs het zand en voorbij een uitkijktoren. De toren, die de naam De Zandloper heeft gekregen, is opgebouwd in staal en ca. 10 meter hoog. Klim omhoog en geniet van prachtige uitzichten over de immens grote zandverstuiving. De kleur van de wandelroute is oranje en de totale lengte is zo'n 3 kilometer.
De Zandloper is niet alleen een uitkijktoren met prachtig panorama, het is ook een goed oriëntatiepunt tijdens een wandeling over de zandvlakte.
2. Wandelroute Radio Kootwijk
Een aanrader is de Heidewandeling bij Radio Kootwijk, onze persoonlijke favoriet onder de wandeltochten op de Veluwse zandverstuivingen. De totale tocht is zo'n 12,5 kilometer lang en neemt je mee langs de sierlijke bossen van Hoog Buurlo, de iconische architectuur van Radio Kootwijk en over de uitgestrekte Hoog Buurlose Heide. Het startpunt van de route is bij de schaapskooi van Hoog Buurlo, je herkent de route aan de rode markering.
Tip: ga wandelen in de vroege ochtend en de mist levert fantastische plaatjes op. En de kans op het zien van wild is groter!
In de zomermaanden tooit de natuur zich dan weer in felle kleuren. Gele, rode en blauwe veldbloemen bloeien tussen het groene gras en aan het einde van de zomer kleurt de heide mooi paars.
3. Boswachterspad Kootwijk
Van oude eikenbossen, de uitgestrekte stuifzanden tot immense heidevelden? Beleef het tijdens het bewandelen van het Boswachterspad: een lange gevarieerde wandeltocht van zo'n 18,5 kilometer. In het voorjaar de ideale plek om wild te spotten en te genieten van vogelzang en al het boeiends wat de Veluwse natuur te bieden heeft. Het startpunt is bij parkeerplaats Grevenhout in Uddel en de route is te herkennen aan de oranje markering.
Paardrijden
Het gebied is ook bijzonder populair onder ruiters en menners. De ruimte die je hier hebt is waanzinnig. Je waant je even in een ver land. Een uitgezet ruiterpad van 24 km langs diverse knooppunten voert door het hele gebied.
Vanaf het plaatsje Stoe, bij de Parkeerplaats aan de Houtbeekweg volg je het spoor naar het hek waar je de Veluwe betreedt. Over brede zandpaden en langs een rustplaats met aanbindhekken en picknickbank volg je een zeer afwissende route.
Fietsen rond Radio Kootwijk
Ook op het zadel zijn er genoeg uitdagende en afwisselende routes. Handig om je weg te vinden is de fietskaart Veluwe Noord van ANWB, te koop bij reisboekhandel De Zwerver.
Kootwijkerzand met kinderen
Het zandgebied is een erg leuke bestemming voor een dagje er op uit met de kinderen. Neem de picknickmand en -kleed mee en zak neer boven op een duin. De kids vinden het heerlijk om de duinen op en af te rennen, te springen en te klimmen in de bomen.
Wil je meer weten over de omgeving, check dan zeker ook onze tips voor mooie plekken in Gelderland.
Veelgestelde vragen
