Calakmul
Diep in de jungle van de staat Campeche liggen de ruïnes van een oude Maya stad. De nog deels overwoekerde site van Calakmul heeft de tand des tijds doorstaan, zodat wij toeristen vandaag nog mee kunnen genieten van een van de mooiste tempelcomplexen van Mexico.
Het verkennen van de Tempels van Calakmul is als een intrigerende reis terug in de tijd, waarbij je een glimp opvangt van de complexe samenleving, spiritualiteit en technische kennis van de Maya-beschaving. En als natuurliefhebber geniet je van de vele diersoorten, die de tempels en omgeving als hun leefgebied hebben.
Tijdens de rondreis die wij via Riksja Family boekten, hadden we ruim de tijd om Calakmul en omgeving te verkennen. Het is een leuke afwisseling op de drukkere tempels in het noorden van Yucatan en de stranden bij de kust.
Tempels in een biosfeerreservaat
De enige denkbare reden waarom Calakmul nog relatief weinig bezocht wordt, is de afgelegen ligging. De tempels, die pas in 1931 herontdekt werden, bevinden zich midden in het gelijknamige Biosfeerreservaat Calakmul, met in de wijde omtrek niks dan jungle.
1. Lange weg naar de tempels
Bij de doorgaande weg tussen Bacalar en Palenque neem je de afslag naar Calakmul en stop je bij een klein kantoortje om entree voor het park en tax te betalen. Sla hier voldoende water en snacks in, want hierna is er bijna niks meer te vinden. Vanaf dit punt is het nog 1,5 uur rijden over een vrij eentonige weg.
Toch is de verlaten sfeer slechts schijn en houd je beter de camera bij de hand. Tijd om natuur te scannen! Zoals de waarschuwingsborden langs de weg verraden, is de jungle het leefgebied van vele diersoorten. Het kan zomaar zijn dat een pauwkalkoen, een hert of een ocelot de weg oversteekt.
Een bijzonder diertje is de kinkajoe of rolstaartbeer. Omdat het een nachtdier is, laat die zich helaas niet vaak zien. Meer kans heb je op neusberen, die met regelmaat met de hele familie langs de rand van de weg staan.
Zie je onderweg een poeltje, dan kan het lonen om daar even te pauzeren. Maar voorzichtig, want naast tapirs en vele vogels, komt ook de jaguar zijn dorst lessen.
2. Maya tempels Calakmul
De tempels van Calakmul bevinden zich aan het einde van de weg door het biosfeerreservaat. Andere tempels, zoals Becan, Río Bec en Hormiguero. zijn makkelijker bereikbaar. Toch loont het, om het hoofdtempelcomplex te bezoeken.
Na anderhalf uur rijden kom je bij de parkeerplaats. Er is nog een kassa, waar je entree betaalt voor het tempelgebied, met daarachter een open museum en tuintje. Rond sluitingstijd zijn hier soms grote dieren te zien.
De tempels zijn enorm indrukwekkend en prachtig gelegen tussen de jungle. Op sommige plekken doet de site ons denken aan Angkor Wat in Cambodja, met bomen die boven op ruïnes hun plek hebben gevonden om te groeien.
Eén van de meest opvallende kenmerken van Calakmul is de piramide, die bekend staat als "Estructura II" of de "Grote Piramide." Met een hoogte van 42 meter was het een van de hoogste bouwwerken van de Maya-wereld en steekt hoog boven het oerwoud uit. Vanaf de top van de piramide heb je een waanzinnig panoramisch uitzicht over de omliggende jungle, waar andere tempels en bouwwerken oprijzen te midden van het groen. Bij goed weer is de tempel van Tikal in Guatemala te zien! We laten ons vertellen dat de Maya's van Tikal en Calakmul rivalen waren.
De tweede hoogste structuur in Calakmul is ca. 30 meter hoog en niet minder imposant. De bouwwerken mogen beklommen worden, maar dronen mag hier niet. De smalle treden doen een beetje duizelen en als we achterom kijken, beseffen we pas hoe hoog ze zijn.
Calakmul was ooit een machtige stadstaat en een centrum van de oude Maya-beschaving, die zijn hoogtepunt bereikte tussen 250-700 na Christus. De site staat bekend om zijn indrukwekkende piramides, tempels en andere archeologische vondsten die getuigen van het meesterschap van de Maya's.
De Tempels van Calakmul zijn niet alleen esthetisch mooi, maar dienden ook als belangrijke religieuze en ceremoniële centra voor de Maya-bevolking. De gebouwen waren versierd met intrigerende reliëfs, inscripties en beelden die de Maya-mythologie en geschiedenis weerspiegelen. Veel van deze versieringen bevatten complexe kalendersystemen, astronomische verwijzingen en goddelijke figuren.
3. Natuur in Calakmul
Een ander opmerkelijk aspect is de omringende natuur. De site is gelegen in het Biosfeerreservaat Calakmul, dat een van de grootste beschermde regenwouden van Midden-Amerika herbergt. Het reservaat wordt op dit moment nog uitgebreid door het te verbinden met andere gebieden. Tijdens een bezoek aan de tempels van Calakmul kan je dus niet alleen genieten van de historische pracht, maar ook van de rijke biodiversiteit en natuur.
4. Dieren in Calakmul
Zoals ik hierboven al aangaf, komen er heel wat diersoorten voor in het reservaat. Jaguars, poema's, ocelots, slingerapen en brulapen leven hier ongestoord tussen de bomen van het oerwoud.
Parkieten, motmots, trogons, toekans, spechten en een kolibrie, ze passeren allemaal. Soms moet je heel goed opletten, zoals toen ik deze kolibrie had gespot. In eerste instantie dacht ik dat het gewoon een bruin blaadje was.
Spechten komen in verschillende soorten voor op het schiereiland Yucatan. Deze gestreepte helmspecht is een van de mooiste exemplaren die we zagen.
Vleermuizengrot
Na het bezoek aan de tempels is dit nog een leuke tip om de dag af te sluiten. Langs de hoofdroute 186 bevindt zich een grot, waar elke avond rond 18 uur 3 miljoen vleermuizen uitvliegen! Dit is een van de gaafste dingen die wij ooit zagen. Je moet je rond 18u00 aanmelden, maar let wel, er kunnen maximaal 15 personen mee. Probeer dus ietsjes vroeger te komen.
Om 18u10 vertrekt het groepje onder begeleiding van een slecht Engelssprekende gids naar de grot. Het is slechts 10 minuutjes lopen over een modderig pad. Aan de hand van foto's legt de gids ons uit dat er 7 verschillende soorten leven, waaronder een planteneter en 6 insecteneters. De meeste vleermuizen worden 30 jaar oud en de volwassen vrouwtjes baren 1 tot 2 jongen per jaar. In de babykraamkamer hangen alle moeders en baby's bij elkaar. Als er een vrouwtje overlijdt, neemt een andere de zorg voor de baby over.
Na de uitleg komen de eerste vleermuizen in een spiraal uit de grot gevlogen. Het worden er meer, steeds meer, tot er een hele tornado aan vleermuizen uit de grot vliegt. Deze spiraalvorm is om roofdieren af te schrikken. De vleermuizen gaan vervolgens elk hun eigen gang, sommigen vliegen wel 80 kilometer afstand op een nacht.
Verschillende mensen in de groep dragen mondkapjes of een zakdoek voor de mond, wij vonden de geur wel te verdragen. Let wel: je mag geen insectenspul op doen, dit is niet goed voor de vleermuizen!
Voor zover men weet is dit de enige plek in Mexico waar dit natuurfenomeen te bewonderen is, dus grijp je kans als je hier in de buurt bent!
Becan
Naast Calakmul zijn er in deze omgeving nog diverse andere tempels te bezichtigen. Het dichtst bij de route 186, net ten westen van Xpujil, ligt het Becan tempelcomplex. Een prima alternatief voor wie geen zin heeft in de lange weg naar de bekendere tempels. Ons hotel was gelegen op slechts 5 minuten van deze tempelsite, dus voor ons was het logisch om hier even langs te rijden en we vonden het geweldig!
Toen we in de middag het complex bezochten waren hier geen andere bezoekers: een heel gebied voor ons alleen! Tussen de struiken hoorden we wel geritsel van dieren, wat toch een beetje eng was. De gedachte dat dit jaguargebied is flitste door mijn hoofd. Wanneer we een slingeraap voorbij zagen slingeren, waren we enigszins gerustgesteld. Een ontmoeting met een jaguar lijkt me te gek, maar toch liever niet op een moment dat we ergens met zijn drietjes rondlopen.
Niet alle gebouwen in Becan mogen beklommen worden, maar enkele wel. Erg leuk om een keer boven op een tempel te staan, wat bijvoorbeeld in Chichen Itza niet meer kan en mag. Een ander voordeel van de rust in Becan is dat je hier gewoon kan dronen. In de meeste tempelcomplexen in Mexico is ook dat niet toegestaan, dus we grepen de kans om er enkele leuke shots te maken.
Net als de andere tempels hebben de gebouwen hier naambordjes die klinken als Estructura IX, overigens met 32 meter het hoogste gebouw van Becan.
