Veertien vennen route in Oisterwijk
De 14 Vennen Route, gelegen tussen Oisterwijk, Boxtel en Moergestel, is een van mijn favoriete wandelroutes in Brabant. Een tocht door de Oisterwijkse Bossen en Vennen staat garant voor een stevige wandeling in een afwisselend gebied met hier en daar kans op bijzondere vogels en kwakende padden en fijne horeca om onderweg aan te leggen. Ga je mee?
Startpunt: Bezoekerscentrum - Van Tienhovenlaan 4 - 5062 SK Oisterwijk
Lengte wandelroute: 9,4 kilometer
Start 14 Vennen Route: Bezoekerscentrum Oisterwijk
De uitgezette 14 Vennen Route gaat van start bij het bezoekerscentrum van Oisterwijk, een zogeheten Brabantse Natuurpoort. Deze Natuurpoort is, net als alle andere Natuurpoorten in Brabant, voorzien van een goede horeca-uitspanning.
Café-restaurant Groot Speijck heeft een heerlijk, groot, bosterras. De ideale start van deze rondwandeling, of beter nog eindig je hier je tocht en geniet je van al het lekkers dat de kaart te bieden heeft. Is het een frisse dag? Geen probleem, kruip dan bij het haardvuur en warm je met een punt vers appelgebak en een kop koffie op.
1. Speelnatuur OERRR
Ben je voornemens de 14 Vennen Route met kinderen te gaan lopen, dan bestaat de kans dat je al vertraging oploopt voor vertrek. Direct achter het Bezoekerscentrum in Oisterwijk ligt de Speelnatuur van OERRR. In de bosweide staan diverse speeltoestellen en een schommel, maar het leukste van een dergelijke speelplaats is natuurlijk ravotten met water, modder, boomstammen en takken. Dikke kans dat je kroost zich hier voor vertrek wil uitleven, maar onbeperkt speelplezier na de wandeling is misschien een beter idee.
2. Het eerste ven
Amper vertrokken, sta je al direct oog in oog met een van vennen op deze wandelroute, te weten het Speijckven. Volgens Natuurmonumenten en locals zijn bij dit mooie ven met regelmaat ijsvogels te spotten. Wij hebben er tijdens onze wandelingen helaas nog nooit een waargenomen, maar misschien heb jij meer geluk. Neem in ieder geval een verrekijker mee, dat vergroot je kansen op het zien van bijzondere vogels.
In tegenstelling tot veel vennen in dit gebied en in het algemeen, is dit ven niet na de ijstijd door weer en wind ontstaan, dit ven is door de mens gegraven.
Wie van watervogels houdt, moet ook bij het Diaconieven ogen en oren openhouden. In dit ven tref je naast waterhoentjes, met een beetje geluk ook kuifeenden en dodaars. De dodaars herken je aan het hinnikende geluid. Vermoed je dat je een paard hoort langs de oevers van het ven, dan is waarschijnlijk deze kleine fuutsoort met zijn rode kopje en witte donsstaartje. In vroegere tijden kon je in dit ven nonnen (diaconessen) zien zwemmen, zij hadden het water tot 1913 in bezit. Daarna is het ven en de natuur door Natuurmonumenten Brabant aangekocht.
3. Elk ven een eigen naam
Als het Diaconieven naar Diaconesser zusters vernoemd werd, kun je waarschijnlijk wel raden waaraan het Brandven haar naam dankt. Inderdaad, wanneer er - voordat de brandweer bestond - brand was in de omgeving, schepte men het water uit dit ven, in de hoop de brand te blussen.
Deze 14 Vennen Route is er een tocht om je oren en ogen goed de kost te geven. Ongetwijfeld hoor en zie je rondom dit ven verschillende spechtensoorten. Zelfs de zwarte specht komt voor in het gebied. Het Brandven kent overigens een goede waterkwaliteit. Kijk maar eens hoe helder het water is en hoe rijk aan waterplanten en insecten.
Zoals gezegd zijn vennen doorgaans door weer en wind ontstaan, het Kolkven niet. Dit ven is een restant van een oud smeltwaterdal, dat ontstond door een grote kolkende waterstroom. Omdat schone wol vroeger meer opbracht, werden lammetjes in het ven (Lammerven) gewassen. Langs de oevers van dit van tref je veel gagelplanten aan. Vroeger gebruikte men de plant tegen kiespijn en om insecten te weren, maar het deed ook dienst als lustopwekkend 'medicijn'.
4. Pauze houden bij Boshuis Venkraai
Boshuis Venkraai was ooit een boswachterswoning van Natuurmonumenten en is al meer dan 100 jaar oud. De boswachter huist er niet meer, Judith, Jacqueline en Bart hebben er hun intrek genomen en baten er samen het gezellige boscafé uit. Menig wandelaar weet deze authentieke plek in het bos te vinden en schuift graag aan voor een 'Blonde Kraai', het huisbier van het etablissement en de beroemde gehaktbal, die niet voor niets de eretitel beste gehaktbal in de wacht sleepte.
5. Hou je camera gereed: Goorven is fotogeniek
De 14 Vennen Route is een aaneenschakeling van mooie plekken, fraaie doorkijkjes, fijne wandelbankjes en overweldigende natuur. Er is echter een plek tijdens deze route, waar iedereen, ja iedereen, even stilstaat. Het maakt niet uit hoe vaak je al bij het Goorven bent geweest, het is en blijft adembenemend mooi. Bij elke stap die je langs het Voorste Goorven zet, word je getrakteerd op weer een ander perfect plaatje. Voor het meest schitterende kleurpalet dat de natuur je te bieden heeft, kies je voor een fotomoment tijdens de ochtend- of avondzon.
Wist je trouwens dat het woord goor, eigenlijk moeras betekent? Werklui die hier vroeger, dag in dag uit, in de weer waren in het veen, kregen hun handen dikwijls niet goed meer schoon. Er zat nog goor aan. Gore handen, dus.
Via een semi-verhard pad bereik je vervolgens het Witven. De een zegt dat dit ven haar naam dankt aan het witte zand op de bodem van het ven, de ander vertelt een verhaal over witte waterlelies aan het wateroppervlak.
6. De tel kwijt op de 14 Vennen Route
Is het Klein Aderven nu ven nummer 10 of is dat wellicht het Groot Aderven? Is het Esschenven het laatste ven op de route of volgen er nog meer? Spoiler alert: ja, het Heiven, volgt nog. Als je probeert de vennen te tellen, raak je onderweg de tel kwijt. Waarom? Omdat ze allemaal schitterend zijn en tellen hoeft eigenlijk helemaal niet, het enige dat je hier doet is, op z'n Brabants gezegd, keihard genieten.
Overnachten aan de 14 Vennen Route
Blijf na je wandeling in Brabant en blijf slapen aan de 14 Vennen Route. Landal Klein Oisterwijk is een van de nieuwste Landal parken in Brabant en heeft alles om te relaxen na je wandeling. Plan vanuit deze goede uitvalsbasis ook een wandeling in de de Loonse en Drunense Duinen.
Op de route ligt, in een monumentaal pand, het Fletcher Hotel Restaurant Boschoord. Dit is een ideale uitvalsbasis voor een fijne wandel- of fietsvakantie in Brabant.
In Natuurhuisje ‘De Roudonck’, op korte fietsafstand van de route, kom je echt tot rust. De eigenaren baten eveneens een gezellige Bed & Breakfast uit in hun historische Brabantse hoeve.
Horecatip
Bij aanvang en onderweg tref je op de 14 Vennen Route al adresjes om te lunchen of een kop koffie te drinken. Vlak bij de route ligt De 3 Vennen, dat tevens dienst doet als Natuurpoort Klein Oisterwijk. De route ligt op steenworp afstand, maar vanuit deze plek is natuurgebied Kampina eveneens vlakbij.
Bekijk de kaart en meer informatie over het wandelpad op de site van Natuurmonumenten.