Vogels op de Marker Wadden
Vanaf de aanleg van de Marker Wadden in 2016 werden al grote hoeveelheden vogelsoorten geobserveerd op de nieuw aangelegde eilanden. De eerste zandbanken boden al meteen een fijn rustplekje voor vogels tijdens de trek naar het noorden of het zuiden.
In de loop der jaren ontwikkelde de natuur zich steeds verder en dus wisten meer en meer vogelsoorten hun weg te vinden naar de eilanden. En lang niet alleen maar trekvogels. Het kale, zandige en vooral rustige gebied was voor veel vogels ook geschikt als broedlocatie. Inmiddels zijn de Marker Wadden weelderig begroeid en bieden ze talrijke schutplaatsen voor allerlei gevleugelde soorten.
Vogels in alle seizoenen
Juist omdat niet alle vogels het hele jaar door op de Marker Wadden te vinden zijn, is er in ieder seizoen wat nieuws te beleven.
In het voorjaar vertrekken de wintergasten weer naar Scandinavië, terwijl de zonaanbidders terugkeren naar ons land. Je kunt met wat geluk dan nog enkele overwinteraars zien, voor ze aan hun tocht naar het Noorden beginnen. Ganzen en plevieren broeden hier vroeg in het voorjaar.
In de zomer betreed je op de Marker Wadden één grote kraamkamer! Visdieven, kokmeeuwen , zwarte sterns en oeverzwaluwen, ze zijn er allemaal druk mee. De laatste trekvogels eten zich nog vol, alvorens ook zij aan hun trek naar zuidelijk gelegen landen beginnen.
In het najaar is er een drukte van jewelste, want de vogeltrek is in volle gang. Koperwieken, zanglijsters en kramsvogels komen vanuit het Noorden aanvliegen. De blauwborst laat zich voor het laatst zien voor hij weer naar het Zuiden trekt.
In de winter keert de rust terug. Je kunt nu heel veel eendensoorten zien die beschutting zoeken tegen wind en kou. Strandleeuweriken en ijsgorzen zijn alleen in deze periode op de eilanden en dat maakt een bezoek in de koude maanden ook weer interessant.
Kijkhutten op de Marker Wadden
Op de Marker Wadden is alleen het Haveneiland toegankelijk voor menselijke bezoekers. De overige eilanden zijn volledig gereserveerd voor gasten met veren. Op het hoofdeiland kun je je uitsluitend te voet verplaatsen. 12 kilometer aan wandelroutes zijn uitgezet, zodat je een kijkje kunt nemen bij alle diverse biotopen en daardoor verschillende vogelsoorten waar kunt nemen. Vier uitkijkhutten zijn geplaatst op strategische vogelspot plekken:
De bekendste uitkijktoren is de Steltloper. Je ziet hem vanaf de veerboot al evenals vanuit het raam van de Landal huisjes en eigenlijk wel vanaf elk punt op het eiland. Klim naar boven en je krijgt een volledig uitzicht over de Marker Wadden.
De leukste kijkhut is voor velen de Duikeend. Na het houten vlonderpad daal je met trappetjes af tot onder het waterniveau. Een gemiddeld volwassen persoon heeft zo het wateroppervlak op ooghoogte en dat biedt leuke kansen voor fotografie. De glaswand biedt een kijkje onder water. Afhankelijk van de waterstand is ook hier van alles waar te nemen.
Het water staat hoog bij ons bezoek en we zien honderden driedoornige stekelbaarsjes, die hun heil zoeken voor alle viseters, tegen het glas. Futen en kuifeendjes dobberen op het water en hebben hier een rijkelijke maaltijd voor handen. Op de oevers zien we bergeenden, meerkoeten, ganzen en grote zilverreigers.
De Lepelaar is een kijkhut op het noordelijke deel van het eiland en ziet uit op een moerassig gebied met lage waterstand. Ideale plek voor lepelaars en zwanen.
De Aalscholver is een vogelkijkscherm dat uitkijkt over het open water. Zoals de naam al doet vermoeden laten deze zwarte vogels hier regelmatig hun veren drogen op de zandbank. Met een beetje geluk zie je ook nog flamingo's.
Vogelsoorten Marker Wadden
De Marker Wadden kennen een aantal primeurs! Zo broedde er voor het eerst in Nederland een paartje ijseenden en ook een lachstern, die sinds 1958 pas één keer eerder heeft gebroed in ons land. En zelfs flamingo's van een Duitse kolonie zijn er neergestreken. Ook de draaihals, een onopvallende, maar bijzondere vogel uit de spechtenfamilie, is er inmiddels gespot.
Welke vogels kan je nog meer zien op de eilanden?
1. Zangvogels
De reden voor veel vogelaars om naar de Marker Wadden te komen zijn de baardmannetjes, die hier talrijk aan het riet bungelen. Nergens anders in Nederland maak je zoveel kans om deze bijzonder schattige vogeltjes in zulke grote getale te zien. Ze voeden zich met de rietzaden - en later op het jaar met insecten - die hier veelvuldig te vinden zijn. Hun komvormige nesten bouwen ze aan geknakte rietstengels.
Ook andere zangvogels zoals kleine karakiet en rietzangers vinden steeds meer hun plek op de eilanden.
2. Reigers
Grote zilverreigers laten zich met dozijnen zien. Terwijl we tijdens ons 4-daags verblijf slechts een enkele blauwe reiger en één kleine zilverreiger hebben waargenomen zagen we zelfs vanuit ons vakantiehuisje soms wel 20 grote zilverreigers.
3. Futen
De gewone fuut kun je over het hele eiland zien. Een zeldzamere waarneming is de geoorde fuut, wat een mooie verschijning is dit ook!
4. Roofvogels
Al tijdens de overtocht met de boot zagen we een zeearend. Maar ook de bruine kiekendief zien we regelmatig boven de eilanden vliegen. De slechtvalk broedt op de zendmast van Lelystad en vliegt af en toe langs om wat lekkers te halen voor zijn jongen.
5. Grondbroeders
Vroeger hadden we in Nederland veel rustige stranden met schelpen. Dit was voor bepaalde vogelsoorten een mooie broedplaats. Maar de drukte op onze stranden bedreigt de vogels in hun voortbestaan.
Het team van Natuurmonumenten heeft op de Marker Wadden schelpenstrandjes aangelegd voor grondbroeders als strandplevieren, scholeksters en visdieven. Deze schelpenplekken worden opzettelijk kaal gehouden, zodat er geen
bomen of struiken gaan groeien en de vogels hier dus gerust kunnen broeden op de open plekken. En met resultaat.
De bontbekplevier is een trekvogel die zich meestal alleen in de late zomer en herfst laat zien. Maar op sommige plekken in Nederland broeden ze ook, zoals op de Wadden en de Marker Wadden.
6. Lepelaar
Lepelaars vertoeven graag in groepen. In ondiepe geulen en oevers zijn ze zien, terwijl ze in hun typische gebogen houding foerageren door het water.
7. Meeuwen
Meeuwen zijn veelvuldig aanwezig. Vooral de kokmeeuw laat zich veel zien én horen. Meeuwen broeden met honderden bij elkaar om zich te beschermen tegen predatoren. Er zijn hier geen zoogdieren, dus alleen roofvogels vormen een bedreiging.
Zwarte sterns, dwergmeeuwen en visdieven foerageren op het Marker- en IJsselmeer tijdens hun trekperiode. Overnachten doen ze graag op de archipel.
8. Zwaluwen
Oeverzwaluwen strijken massaal neer tijdens hun trektocht. Naar schatting 20.000 individuen zijn er dan op de Marker Wadden.
9. Eenden
Honderden kuifeenden, 4000 slobeenden en duizenden tafeleenden dobberen graag op de stille waters van de eilanden. Ook de mooie bergeenden, pijlstaarten en zaagbekken kan je met een beetje geluk fotograferen.
10. Kluten
Wij konden slechts een enkele steltkluut en kluut observeren, maar wellicht heb jij meer geluk en zie je er meer van.
11. Kwikstaarten
De vogel die wij veruit het meest zagen tijdens ons bezoek, was de witte kwikstaart. Ook de gele kwikstaart broedt op de archipel, maar die zagen we niet. Het geluid en de vlucht van kwikstaarten lijkt een beetje op dat van baardmannetjes, waardoor we vaak extra aandachtig moesten zijn wat er voorbij kwam vliegen.
Er wordt volop onderzoek naar vogels gedaan op de Marker Wadden. Zo draagt lepelaar André een GPS-zender om het ruimtegebruik in het gebied in kaart te brengen en vindt er een maandelijkse vogeltelling plaats. En bezoekers en vrijwilligers kunnen dagelijks hun waarnemingen noteren op het bord bij de eilandwachters.
Vogelen op de Marker Wadden
Wil je zelf graag vogels observeren op de Marker Wadden, dan kun je een dagexcursie doen: je vaart heen en weer vanaf Lelystad Bataviahaven. Als je meer tijd wilt hebben, dan is het erg leuk om te overnachten op de Marker Wadden.
Bron: deze informatie is gebaseerd op ons bezoek aan de Marker Wadden op uitnodiging van Landal GreenParks. De inkomsten van de verhuur gaan volledig naar natuurbehoud. Wij werden rondgeleid door Gerard, een vrijwilliger van Natuurmonumenten. Daarnaast hebben wij informatie verwerkt die we op het eiland hebben gelezen of gehoord.
