Marker Wadden
Op zoek naar een bijzonder stukje natuur in eigen land? Sinds 2016 is er een nieuwe eilandengroep in het Markermeer ontwikkeld, de Marker Wadden. Samen met het Markermeer, de Oostvaardersplassen en de Lepelaarsplassen vormen de nieuwe eilanden het Nationaal Park Nieuw Land in Flevoland.
De Marker Wadden bestaan uit onbewoonde eilanden, die zijn aangelegd met zand, klei en slib vanuit het Markermeer. Zowel boven als onder water komt nieuwe natuur tot ontwikkeling.
Natuurherstel op de Marker Wadden
Dit nieuwe stukje Nederland is aangelegd door Rijkswaterstaat in opdracht van Natuurmonumenten, met als doel natuurherstel van het Markermeer. Dankzij diverse habitats, zoals rietlanden, moeras, oevers en ondiep water, is het nieuwe natuurgebied in korte tijd een walhalla geworden voor vogels en een paaigebied voor vissen.
Hoe en waarom is dit natuurgebied tot stand gekomen? Wat is er allemaal te zien en te doen op de Marker Wadden en hoe plan je je bezoek? Wij vertellen je graag meer over deze nieuwe eilanden in Nederland!
Aanleg van de eilanden
Waarom zijn de Marker Wadden aangelegd? Om dat te begrijpen, is het belangrijk om iets meer te weten over het ontstaan van het Markermeer. Dit gebeurde in 1976 door het aanleggen van de Houtribdijk tussen Enkhuizen en Lelystad. Het water maakte voor die tijd deel uit van het IJsselmeer en, voordat de Afsluitdijk werd aangelegd, van de Zuiderzee. Er waren plannen om het Markermeer in te polderen tot de Markerwaard, maar dit is nooit doorgegaan.
Door het aanleggen van de dijken, heeft het Markermeer geen verbinding meer met de zee of een rivier. De oevers verdwenen en een steeds dikker wordende laag slib verstikte het bodemleven en maakte het water troebel bij harde wind. Dit was erg slecht voor de biodiversiteit; er kwamen steeds minder vogels, vissen, schelpdieren en waterplanten voor in het gebied.
Met de aanleg van de Marker Wadden wordt er gewerkt aan natuurherstel. Er zijn eilanden gevormd van het slib, zand en klei uit het Markermeer en deels van grond en bagger van elders. Eilanden zorgen voor luwte en houden het slib vast. De natuurlijke oevers en ondiep water zorgen ervoor dat er weer voldoende voedsel te vinden is voor vogels en vormen een paaigebied voor vissen.
In 2016 is er begonnen met het aanleggen van de eerste vijf eilanden in het Markermeer. In het voorjaar van 2021 zijn er twee extra eilanden bijgekomen. Er is een natuurgebied van maar liefst 10.000 hectare gecreëerd!
Marker Wadden bezoeken
Het Hoofdeiland (ook wel: Haveneiland) van de Marker Wadden is te bezoeken per boot, maar de overige eilanden zijn exclusief voor de natuur. In drie kwartier vaar je met de veerdienst vanuit de Bataviahaven in Lelystad naar het hoofdeiland. Je koopt een retourkaartje voor een dagdeel van 3,5 uur, waarbij je kunt kiezen voor de ochtend of middag. Ook kun je ervoor kiezen een excursie van 1,5 uur bij te boeken.
Je komt aan op de nederzetting op het Haveneiland. Hier vind je het eilandpaviljoen waar je terecht kunt voor een kop koffie, taart en snacks. Het terras doet je aan een heuse strandtent denken!
De veerboot vaart dagelijks van maart t/m oktober en per dag wordt gekeken welke boot beschikbaar is. Zo stapten wij aan boord van de MS Waddenzee, een historisch schip uit 1920 dat indertijd naar Ameland voer. In de winter is er ook een veerdienst, maar niet iedere dag. Afgelopen winter vertrok de boot op maandagen en vrijdagen.
De Marker Wadden zijn verder met je eigen boot bereikbaar. Er zijn 26 ligboxen en een stapelsteiger op de eenvoudige haven op het hoofdeiland. Van te voren een plek reserveren is niet mogelijk. Je kunt 's nachts aangemeerd blijven liggen en er zijn douches en toiletten aanwezig.
Doen en zien op de Marker Wadden
Wat is er allemaal te doen op de Marker Wadden? We zetten het op een rij:
1. Verblijven op het eiland
Grote aanrader is het om er te overnachten, want dat kan! Bij Landal Marker Wadden huur je een van de vier eilandhuisjes. Hier ervaar je echt het eilandgevoel en ben je ver weg van het dagelijkse leven. Geniet op het strand, maak een wandeling en ga vogels spotten vanuit een van de uitzichtpunten.
En het voordeel: als de dagjesmensen met de boot vertrokken zijn, heb je het eiland (bijna) helemaal voor jezelf! Bekijk de zonsondergang en word gewekt door de vogels.
De huisjes zijn duurzaam en energieneutraal. Energie wordt opgewekt met zonnepanelen en een windmolentje. Een stoplichtsysteem maakt je bewust van je stroomverbruik. Vanuit de woonkamer en slaapkamer heb je een magnifiek uitzicht op de omgeving.
Goed om te weten: de volledige opbrengst van de verhuur van de huisjes gaat naar Natuurmonumenten, die zich inzet voor het natuurherstel, ontwikkeling en onderzoek van de Marker Wadden. Lees meer over de huisjes op de Marker Wadden.
2. Vogels spotten
Een van de doelen van de Marker Wadden is het creëren van een vogelparadijs. Intussen weten verrassend veel vogels het gebied te vinden. Ze kennen er weinig natuurlijke vijanden, omdat bijvoorbeeld vossen en marters de eilanden niet kunnen bereiken, maar roofvogels wel.
Het gebied trekt broedvogels aan, zoals visdieven en aalscholvers. Veel watervogels gebruiken de eilanden als voedsel- en rustgebied, zoals de brandgans, dwergmeeuw, brilduiker, fuut, grauwe gans, grote zaagbek en krakeend. In het riet spot je de rietgors, witte kwikstaart en baardman.
Bovendien liggen de eilanden in het Markermeer op de route van trekvogels, die hier een tussenstop maken om op krachten te komen en verder te vliegen naar het zuiden. Soms komen ze hier zelfs overwinteren, zoals de wintertaling die zich voedt met het zaad van moerasandijvie. Soorten als de kleine zwaan, zwartkopmeeuw en kokmeeuw, bergeend en dodaars zoeken hier hun rust.
Meer weten? Lees dan alles over vogels op de Marker Wadden.
3. Wandelen langs uitkijkpunten
Het hoofdeiland van de Marker Wadden heeft 12 km aan wandelpaden, waarvan deels schelppaden door duingebied en deels vlonderpaden door plas-drasgebied. Je kunt kiezen uit een aantal wandelroutes die starten bij het eilandpaviljoen. Of verken alle wandelpaden om niets van het natuurschoon te missen!
Onderweg kom je langs een aantal mooie uitkijkpunten:
- Uitkijktoren de Steltloper ligt vlakbij de nederzetting en is de echte blikvanger van het eiland. Je hebt prachtig uitzicht op de eilanden en op 4 km afstand zie je de houtribdijk liggen tussen Enkhuizen en Lelystad.
- De Lepelaar is een vogelkijkhut op 3,5 meter hoogte.
- De Aalscholver is een vogelkijkscherm waar je naar vogels kunt kijken die in het ondiepe water en modderige oevers hun eten zoeken.
- De Duikeend is een kijkhut en een echte aanrader! Hier bevinden de vogels zich namelijk op ooghoogte en dat maakt ze makkelijk te fotograferen.
4. Planten en bloemen fotograferen
Overal om je heen zie je prachtige natuur in ontwikkeling. Inmiddels zijn er 127 plantensoorten aangetroffen op de Marker Wadden. Goed om te weten: het helmgras is aangeplant om het zand vast te houden en het riet en de lisdodde is gezaaid. Voor de rest gaat de natuur haar gang.
In het voorjaar knalt het geel van de bloeiende moerasandijvie er echt uit! Het paars van de veldsalie vormt een mooi contrast hiermee.
5. Zwemmen of luieren op het strand
Op de Marker Wadden is een heus zandstrand te vinden! Naast de nederzetting ligt een stuk strand, waar het ook toegestaan is om te zwemmen. Het Noordstrand met duinen doet denken aan onze strand bij de Noordzee. Een heel rustige plek aan het uiteinde van het haveneiland.
Op weg naar het Noordstrand kom je langs de wash-overs. Staat er een stormachtige westenwind, dan slaat het water hier met kracht over de basaltdijk. Het verse water zorgt voor het verwijderen van slib, waardoor het zuiver blijft. Maar let op! Bij harde wind krijg je zeker natte voeten.
Wij bezochten de Marker Wadden op uitnodiging van Landal GreenParks en Natuurmonumenten.
