Culinair genieten in Zweden
Zweden - Eten en gastronomie maken voor mij altijd deel uit van je reiservaring. Heb jij ook, dat je je altijd precies herinnert wat je waar gegeten hebt? Liefst probeer ik zoveel mogelijk lokale specialiteiten uit. Ook in Zweden is het culinaire aspect erg belangrijk, en dan wel op een bijzondere manier.
Wat je moet weten over eten in Zweden
Zweden is bijzonder veelzijdig als het op eten aankomt. Zo kun je er hoog culinair genieten bij toprestaurants, maar ook onvergetelijke ervaringen beleven op de meest basic manier. Alles wat je wilt weten over culinair Zweden!
1. Allemansrecht in Zweden
We kunnen het niet hebben over eten in Zweden zonder het Allemansrecht aan te stippen. Dit recht geeft je toelating om bessen en paddenstoelen overal in de natuur te plukken. Maar wel met respect voor de natuur. Je mag geen afval achterlaten en geen bomen beschadigen. Zweden zijn hier erg trots op. En ja, dat begrijp ik wel. Want hoe leuk is het als je tijdens een wandeling constant besjes uit de natuur kunt plukken en opeten?
2. De Zweedse keuken
Wat is de traditionele Zweedse keuken? Zweedse gehaktballetjes kennen we allemaal van de IKEA. En ook in Zweden staan de Köttbullar inderdaad altijd wel op de menukaart!
De Zweedse keuken omvat veel verse en lokale ingrediënten. Vis, zoals haring en zalm, en garnalen staan er meestal wel bij. En ook wild (eland en rendier) is vaak verkrijgbaar. Een beetje gek voor ons, maar vaak hebben die dieren in het wild wel een beter leven gehad dan onze varkens in de Nederlandse megastallen.
In de grote steden is het aanbod voor vegetariërs goed, maar op het platteland en op sommige plekken in het noorden staan er niet standaard vegetarische gerechten op het menu.
Smörgåsbord is een typisch Zweedse maaltijd. Hierbij worden diverse koude en warme ingrediënten geserveerd. Dit kan vis, kreeft, salades, vlees, ham, worst, kaas, aardappeltjes en verschillende broodsoorten omvatten. Een klassieker!
3. Fika
De fika staat voor een koffie- of theepauze, met wat lekkers. Het is eigenlijk méér dan een koffiepauze, het hoort bij het sociale leven in Zweden. Werkgevers zorgen ervoor dat er twee keer per dag een fika klaar staat voor hun personeel en op vrije dagen zoeken mensen hun vrienden en familie op om samen thee of koffie met wat lekkers te eten. Je kunt het best vergelijken met de Engelse afternoon tea, maar dan liefst twee keer per dag.
Onlosmakelijk hiermee verbonden zijn de kanelbullar. Deze kaneelbroodjes zijn kleverige bollen met kaneel en/of kardemom, bestrooid met parelsuiker. Maar ook andere koekjes en gebakjes worden gegeten bij de fika. Er is een scala aan kookboeken met fikagebakjes verkrijgbaar in de Zweedse boekhandel!
4. Buiten koken
Zweedse mensen houden van eten in de open lucht. Zo zie je ze met regelmaat een broodje verorberen op een bankje of een worstje bakken op een zelfgemaakt houtvuur. In de natuurparken vind je bijna overal faciliteiten om buiten te eten en te koken.
Visit Sweden heeft in het kader van de "Edible Country" op diverse plekken in het land "buitenkeukens" neergezet, waar mensen gratis gebruik van kunnen maken. Af en toe kan je aansluiten bij chef-koks, die met ingrediënten uit de natuur lokale gerechten bereiden.
Een van deze locaties is Kastebergs Gard, een boerderij waar duurzaamheid en respect voor dier en natuur de voornaamste missies zijn. In de boerderijwinkel kan je biologische etenswaren van de farm kopen.
Ook tijdens ons bezoek aan Gunnebo Slott bij Göteborg troffen we een picknickbank van Edible Country aan. Bij het restaurant van het landgoed haal je een mandje op met lokale en biologische ingrediënten om vervolgens jouw maaltijd te bereiden in de open lucht, in het bos met uitzicht op een meer.
Agundaborg Camp and Paddle biedt naast kano- en kajakverhuur ook de mogelijkheid om buiten te dineren. Een heerlijke Zweedse maaltijd met vers gevangen vis wordt klaargemaakt op een vuurtje bij de grillplaats.
Wil je wandelen en buiten koken combineren, dan is het leuk om eens te kijken naar de arrangementen van Wildernest Smaland. Hele gave hikes en tochten op het water worden gecombineerd met koken in de open lucht.
Ook in Skane kookten we buiten op een houtgemaakt vuur.
Het is natuurlijk niet altijd even aangenaam buiten en gelukkig zijn er ook voldoende restaurants en barretjes om te lunchen of te dineren. Tijdens het rondreizen in Zweden lieten we ons enkele keren aangenaam verrassen en die tips deel ik graag.
Bijzondere locaties om te eten
Hieronder enkele aanbevelingen voor bijzondere restaurants!
- Gästgivaregarden
Even van de meest memorabele restaurants is Gästgivaregarden. Dit historisch hotel in Ljungby (Småland) maakt gebruik van lokale ingrediënten en laat je de echte smaak van Småland ervaren. Niet alleen het eten, maar ook het decor is deel van de ervaring. Het restaurant heeft meerdere verdiepingen en kamers, die allemaal zeer apart zijn ingericht. Je tafelt in een huiskamersetting of in een historisch gedecoreerde eetzaal. Zeer bijzonder!
- Toftaholm Herrgård
Ook Toftaholm is een memorabel hotel / restaurant in Småland. Deze locatie heeft een geschiedenis van ruim 600 jaar en bevindt zich bij Lake Vidöstern. Tijdens een verblijf hier geniet je van rust en stilte, wellness en natuur, en dit alles in een historische setting. Koningen, designers en nobelprijswinnaars verbleven hier, maar vandaag de dag is het hotel voor iedereen toegankelijk.
- Elinge Elk Park
Wil je een keer iets bijzonders eten? Dit elandenpark in Smaland staat bekend om haar rendieren- en elandenburgers. Voor wild- en natuurbehoud worden jaarlijks een groot aantal elanden geschoten. Wanneer er te veel dieren zijn, brengen zij schade toe aan de natuur en andere diersoorten. Het is dus heel gebruikelijk voor Zweden om rendieren en elandenvlees te eten. Of je dit wilt eten, bepaal je uiteraard zelf. Er staan ook andere (vegetarische) gerechten op de menukaart.
- Åstols Rökeri
Op het eiland Åstol aan de Bohuslän kust dineerden wij op een wel heel gaaf plekje. Aan de kop van het eiland, direct aan zee en grenzend aan de haven, staat de Åstols Rökeri. Een opvallend, wit gebouw waar je het visserssfeertje proeft. De lekkerste smaken zo uit zee én regelmatig is er live muziek te horen. Ook als je geen visliefhebber bent staat er voldoende lekkers op de kaart.
- Restaurang Natur
Net buiten het centrum van Göteborg staat het kleine, maar stijlvolle restaurant Natur. Hier koken ze met groenten in de hoofdrol en krijg je de meest verrassende creaties op je bord. Ze houden rekening met het seizoen en serveren de gerechten uit met een heerlijke bijpassende natuurlijke wijn.
