De Maashorst
Welkom in het oergebied van Noord-Brabant waar de natuur lekker haar gang mag gaan en waar je misschien wel oog in oog komt te staan met oeroude grazers. We nemen je mee door de bijzondere natuur en langs de prehistorische overblijfselen die je tegenkomt in het park.
Natuur Maashorst
Wie de Maashorst bezoekt zal het al snel opvallen hoe gevarieerd de natuur en de landschappen zijn. Zowel oude bospaden als uitgestrekte heidegebieden en zandvlaktes maar ook de bijzondere wijstgronden en open graslanden kenmerken de Maashorst. Tussen de natuurlijke parels liggen de grafheuvels en wandelen grote grazers. Juist daarom is een wandeling of fietstocht door dit natuurgebied zo leuk.
Maashorst dieren
Er leven ontzettend veel dieren in de Maashorst. De meest opvallende bewoners van het natuurgebied zijn de grote grazers die in 2016 uitgezet zijn. De wisent, Tauros en Exmoorpony houden het landschap op natuurlijke wijze open. Je hebt best kans dat er een Tauros of Exmoorpony midden op het pad staat!
Wisenten
De wisentenkudde op de Maashorst verdient een aparte vermelding. Want wat zijn het indrukwekkende dieren. De wisenten staan nu nog achter hekken in een wengebied. Zodra de dieren gewend zijn worden de hekken weggehaald en grazen ze samen met de Taurossen en Exmoors op grote delen van de Maashorst. Momenteel is het alleen mogelijk het wisentengebied binnen te gaan tijdens een excursie met een ranger. Hij of zij kan je veel vertellen over de wisenten. Bekijk de agenda van de Maashorst om jouw safari te plannen.
Misschien leuk om te weten is dat een deel van de wisenten uit de Maashorst begin 2021 is verhuisd naar het natuurreservaat Lille Vildmose in Noord-Jutland.
Vogels & amfibieën
Natuurlijk springen de grote grazers het meest in het oog. Maar kijk je goed om je heen dan zie je dat het krioelt van het leven. Wij spotten bijvoorbeeld vele bosvogels zoals de specht, Vlaamse gaai, raaf, boomkruiper en boomklevertje. Op de heide tipte iemand ons dat er een levendbarende hagedis op het pad zat. Die zou je zo voorbij lopen! Dus houd je ogen goed open en je komt vast met bijzondere waarnemingen thuis.
Mooiste plekken Maashorst
Met 3500 hectare is de Maashorst het grootste aaneengesloten natuurgebied van Brabant. Genoeg te zien dus! Maar wat kan je zoal bewonderen? Hieronder de leukste plekken van de Maashorst op een rij.
1. Oergebied met wisenten
Het allermooiste stuk van de Maashorst is het oergebied, het hart van het park. Hier wandel je door smalle bospaadjes met omgevallen bomen en takken en baan je je een weg door het hoge gras. In het oergebied bevindt zich ook het begrazingsgebied van de wisenten. Met geluk staan ze dichtbij het hek en kan je ze goed bewonderen. Neem zeker een verrekijker mee zodat je ze ook kan zien als ze verstopt zijn.
2. Begrazingsgebieden
De wisenten staan alleen in een klein deel van de Maashorst, maar de Taurossen en Exmoorpony's grazen vrij in een veel groter deel van het natuurgebied. Zodra je een veerooster overstapt heb je kans ze te zien. In het bos, op de heide of misschien in het open grasland. Om je geluk wat te vergroten is het handig om van tevoren te bekijken waar de grazers precies staan.
Een mooi uitkijkpunt waarvandaan je alle drie de grazers kan zien is aan de Udenseweg. Je kijkt hier uit over het leefgebied van alle grazers. Bevind je je in het begrazingsgebied? Houd je dan aan een aantal regels. Voer de dieren niet, houd 50 meter afstand en houd de hond aan de lijn.
Overnachten rond de Maashorst
Dit vakantiepark bij de Maas is een mooie uitvalsbasis voor natuur en cultuur in de omgeving.
3. Kanonsberg
Als je de diversiteit van de Maashorst wil ervaren, dan moet je zeker een wandeling over de Kanonsberg maken. Je vindt er alles van prachtige bossen tot uitgestrekte heidevelden en open grasland. De 8 kilometer lange Boswachtersroute Kanonsberg wordt vaak gezien als de mooiste wandelroute van de Maashorst. Juist omdat je zo veel verschillende landschappen en dieren ziet. Onderweg heb je namelijk ook kans een Exmoorpony of Tauros tegen het lijf te lopen. Of misschien zie je een boomvalk of roodborsttapuit voorbij vliegen?
4. Brobbelbies
In het hart van de Maashorst ligt Brobbelbies. Vroeger was dit vochtig gebied waar veel biezen groeiden. Echter, door de mens is het gebied in de loop der eeuwen erg veranderd. Om het gebied te herstellen krijgt de natuur nu de ruimte en zijn Exmoorpony's en Taurossen hier losgelaten. Ook is landbouwgrond opgekocht en aangesloten bij de Maashorst. Dit is erg succesvol want soorten zoals de raaf, kleine parelmoervlinder, veldkrekel en grauwe klauwier zijn terug in de Maashorst.
5. Bedafse Bergen
De Bedafse Bergen zijn geen echte bergen, maar flinke stuifduinen op een uitgestrekte zandvlakte. Hier kan je heerlijk (op blote voeten) struinen door het zand en over de duinen, tussen de oerbomen door.
Deze zandvlakte is geen creatie van de natuur, maar van de mens. Vroeger stond hier een bos, maar boeren hebben de bomen eeuwen geleden gekapt om hun akkers aan te kunnen leggen. Door het kappen van bomen ontstonden heidevelden. Hier lieten de boeren hun schapen weer op grazen waardoor alles kaal werd. Het zand kwam omhoog en door de wind begon het te verstuiven. En zo waren de Bedafse Bergen geboren. Vandaag de dag een heerlijke plek om met de kinderen of de hond te bezoeken. Lekker picknicken, relaxen en in bomen klimmen.
6. Wijstgronden
Langs de Maashorst loopt een breuk in de aarde, de Peelrandbreuk. Deze heeft een bijzondere invloed op het landschap. De breuk deelt het land op in de hooggelegen, natte horst en de lager gelegen, droge slenk. Op de scheidslijn tussen horst en slenk vind je het bijzondere wijstverschijnsel. Dit zorgt voor hooggelegen, drassige gebieden waar het ijzerrijke grondwater als kwel omhoog komt. De sloten en beekjes hebben vaak een oranje tot bruine kleur, veroorzaakt door het ijzer, zoals op de foto hieronder te zien. Het bijzondere is dat je het wijstverschijnsel nergens anders in Europa zo goed kan zien als in de Maashorst.
Het opvallende aan de wijstgronden is dat ze hoog liggen en toch nat zijn. De lager gelegen delen zijn droog en je verwacht het andersom. Allemaal veroorzaakt door de Peelrandbreuk die al miljoenen jaren actief is.
7. Grafheuvels
Je komt in de Maashorst niet alleen natuurlijke historie tegen. Ook de menselijke invloed van heel lang geleden is nog zichtbaar. Je komt regelmatig langs grafheuvels met palen eromheen die stammen uit de brons- en ijzertijd. De grafvelden zijn gereconstrueerd zodat je een idee krijgt hoe het er ooit uit zag. Wat de functie van de palen was en hoe ze er in werkelijkheid hebben uitgezien is nog gissen. Misschien waren ze wel versierd?
Erg indrukwekkend is het urnenveld van Slabroek (zie foto hierboven). Er zijn maar liefst 100 heuvels gevonden met daaronder relikwieën en urnen. Ook bijzonder zijn de Paalgraven bij Zevenbergen. Op een veld tussen 3 grote wegen in staan tientallen grafheuvels met palen en op een van de heuvels staat een galg. Beklim de uitkijktoren en bewonder dit historische fenomeen van bovenaf. Vanaf de uitkijktoren kan je ook het nabijgelegen Vorstengraf van Oss zien, de grootste grafheuvel van Nederland.
8. Natuurbegraafplaats
De grafvelden bewijzen dat mensen al millennia lang worden begraven op de Maashorst. Vandaag de dag is dit ook weer mogelijk. Natuurlijk niet onder een grafheuvel, maar op de Natuurbegraafplaats. Want was is er mooier dan je laatste rustplek vinden in de natuur. Onder een boom of midden in een heideveld. De verwachting is dat de plekken de komende 10 tot 15 jaar allemaal gereserveerd zijn.
De Natuurbegraafplaats is een prachtige laatste rustplek waarvan je de grafrechten voor eeuwig koopt. Zodra alle plekken vergeven zijn komt de begraafplaats in handen van Natuurmonumenten waardoor de natuur in het gebied beschermd wordt. De Natuurbegraafplaats is vrij te bezoeken. Je wandelt over een pad tussen de graven door. Er staan geen grafstenen, maar er liggen boomschijven die over een tijdje overgenomen zullen worden door de natuur. Een erg bijzondere plek om te zijn.
9. Levensbomenbos
Ook bijzonder is het Levensbomenbos in Uden. Inwoners van Uden kunnen hier voor een bepaalde gelegenheid een boom planten. Denk aan een overlijden, huwelijk, geboorte of iets heel anders. Een boom met een herinnering dus. De boompjes zijn nu nog heel klein maar kom je hier over tientallen jaren dan zal het een prachtig bos vormen. Direct vanuit dit bos loop je door over de heide, het begrazingsgebied in.
Activiteiten Maashorst
In en rond de Maashorst is niet alleen van alles te zien, maar ook genoeg te doen. Op de manier die bij jou past. Ga jij heerlijk struinen over de bospaadjes en de wijstgronden of pak je toch de fiets, de mountainbike of ga je te paard door de wildernis? Dit is er te doen in de Maashorst.
Wandelen
Met maar liefst 3500 hectare vol met wandelroutes kan je elke dag een andere wandelroute kiezen. Voor iedereen is er eentje die bij hem of haar past. Wij wandelden zelf de 3-daagse IVN trektocht via Avontuur Dichtbij. Een echt micro-avontuur in eigen land waarbij je de Maashorst goed leert kennen. Tussendoor logeer je in een knusse B&B en camping pod. Je kan hem zowel op eigen houtje als in groep wandelen.
Maar er zijn uiteraard ook kortere wandelroutes in het gebied. Enkele leuke opties:
- Berg en Beukroute (6,5 km) waar je meer te weten komt over het bijzondere wijstverschijnsel.
- Doden en Godenroute (4,3 km) die in het teken staat van prehistorische vondsten.
- Struinroute Keent (7 km) waarbij je wandelt door de kraamkamer van de Taurossen, net ten noordoosten van de Maashorst.
- Boswachtersroute Kanonsberg (8 km) staat bekend als de mooiste wandeltocht van de Maashorst.
- Kom je met kinderen? Dan is het kabouterpad door het bos erg leuk. Dankzij hindernissen en kabouters onderweg blijft het ook voor de kleinste wandelaars leuk.
- Tot slot is het leuk om de knuppelbrug over de wijstgronden te volgen in het Sint Annabos in Uden. Slechts 100 meter lang, maar het is uit te breiden tot een langere wandeling.
Meer weten? Bekijk dan onze volledige pagina over wandelen in de Maashorst.
Fietsen
Wij hebben het natuurgebied te voet verkend, maar het viel ons op hoe veel fietspaden er door het park lopen. Prachtige verharde fietspaden door de boslanen en door de begrazingsgebieden maar ook kronkelende mountainbikeroutes. De Maashorst leent zich uitstekend om per fiets verkend te worden. Onderweg heb je kans op een ontmoeting met een oergrazer. Voor een compleet beeld van het natuurgebied kan je de 45 kilometer lange fietsroute Maashorst volgen die je via knooppunten door het gebied leidt.
Paardrijden
Hoe verken je een oergebied nou beter dan te paard? Paardrijden op de Maashorst is een waanzinnige ervaring. Lekker rijden over de heide, door de bossen en vanaf je paard de oergrazers recht in de ogen kijken. Dat kan niet anders dan bijzonder zijn. Je hebt 80 kilometer aan ruiterpaden om uit te kiezen. Zie jij jezelf al gaan?
Praktische informatie
Waar ligt de Maashorst?
De Maashorst ligt in het noordoosten van de provincie Noord-Brabant tussen kleine dorpen zoals Schaijk, Oss, Heesch en Uden in.
Parkeren
Wie met de auto komt kan kiezen uit maar liefst 13 parkeerplaatsen rond het gebied. Waar je gaat staan is net afhankelijk van welk deel van de Maashorst je wil bezoeken. Enkele opties zijn Parkeerplaats Slabroek, Parkeerplaats Udenoord, Parkeerplaats Kanonsberg en Parkeerplaats Udensedreef Schaijk.
Toegang
De Maashorst is gratis toegankelijk. Bij Natuurcentrum de Maashorst kan je meer informatie krijgen over het gebied en de diverse wandel-, fiets- en ruiterroutes. Bekijk ook de tentoonstelling over de Maashorst die zowel binnen als buiten opgesteld is. Of drink een lekker kopje koffie op het terras.
Honden
De natuur van de Maashorst is voor de hond een geweldige speeltuin. Honden mogen dan ook gezellig mee tijdens een bezoek aan de Maashorst. Door het gehele natuurgebied staat duidelijk aangegeven waar de hond wel en niet los mag lopen. Zolang je daar goed op let is het leuk en veilig voor mens en dier. Er zijn totaal negen losloopgebieden waar de hond lekker mag ravotten. Houd er rekening mee dat ze in de begrazingsgebieden sowieso altijd aangelijnd moeten worden. De grazers kunnen namelijk gestrest raken door een hond die op ze afrent.
