Val Gardena
Als bergliefhebber kun je je bijna geen betere bestemming wensen dan Val Gardena. Het ligt in het hart van het UNESCO Werelderfgoed de Dolomieten. Met deze kenmerkende grillige en indrukwekkende bergen als decor, is Val Gardena de perfecte plek voor panoramische uitzichten. De vallei ademt sport: fietsen, hiken, wintersport, klimmen, enz. Maar Val Gardena biedt ook gezellige ontspannen dorpjes, de Ladin cultuur en het traditionele houtsnijwerk. Een interessante en prachtige regio!
Ladin cultuur
Eén van de eerste dingen die opvalt in de regio Val Gardena en je misschien zelfs een beetje verwart, is dat alles in drie talen geschreven staat. Val Gardena ligt in Südtirol (Zuid-Tirol) in Italië, maar was vroeger onderdeel van Oostenrijk. Daarom spreekt men in de streek zowel Duits als Italiaans. Maar er is nog een derde taal: het Ladinisch. Val Gardena heeft zelf ook een Duitse benaming, Gröden, en een Ladinische naam, Gherdëina. De officiële taal Ladinisch wordt in de hele regio gesproken en wordt ook door de jongere generaties goed in stand gehouden.
Natuur in Val Gardena
De bergtoppen rondom Val Gardena zijn adembenemend. Het dal wordt omringd door de toppen van het Puez-Odle (Puez-Geisler) National Park, de Cir-toppen, het Sellamassief en de Sassolungo. Wat de natuur in Val Gardena zo uniek maakt, is dat de bergen enorm ruig en imposant zijn. De verschillende rotspieken steken grillig af tegen de groene alpenweiden en blauwe luchten bij mooi weer. Is het bewolkt? Dan krijgt het landschap een dramatische en mysterieuze aanblik.
Het Puez-Odle National Park is één van de deelgebieden. ‘Odle’ betekent ‘naalden’ in het Ladinisch en zegt al veel over de vorm van de bergpieken. Dwars door de bergen van het Puez-Odle loopt de Vallunga, een smalle vallei omgeven door twee hoge bergketens. Met een beetje geluk spot je één van de arenden (adelaars) die hier voorkomen.
Overnachtingstip:
Dorpen in Val Gardena
In Val Gardena liggen meerdere gezellige dorpen die als uitvalsbasis voor jouw vakantie kunnen dienen. Ook de dorpen hebben namen in verschillende talen, wat voor verwarring kan zorgen. Goed om dat even helder te hebben. Val Gardena bestaat uit Ortisei/Sankt Ulrich/Urtijëi, Santa Cristina/Sankt Christina en Selva Val Gardena/Wolkenstein/Sëlva.
1. Ortisei
Ortisei is de grootste plaats van de drie en ligt op 1.236 meter. Het knusse centrum is autovrij en kenmerkt zich door gezellig aangelegde straatjes en pleintjes. Eén van de hoogtepunten van Val Gardena, de bergtop Seceda, is per lift eenvoudig te bereiken vanuit Ortisei. Ook gaat er een directe lift naar Alpe di Siusi/Seiser Alm, de grootste alpenweide van Europa. Een goede uitvalsbasis dus.
Accommodaties in Ortisei:
2. S.Cristina
S.Cristina, het middelste van de drie dorpen, ligt heel centraal in Val Gardena op 1.428 meter. De centrale ligging maakt S.Cristina een fijne plek om te verblijven. Het is een authentiek dorpje met prachtige uitzichten op de omliggende bergen, zoals de Sassolungo (Langkofel) en Sassopiatto (Plattkofel).
Overnachten in S.Cristina:
3. Selva Val Gardena
Selva Val Gardena ligt het hoogst van de drie dorpen, op 1.563 meter, en bevindt zich aan de voet van het indrukwekkende Sellamassief, het gebergte dat vooral bekend is van de Sella Ronda. Selva is daardoor zowel 's zomers als ’s winters de perfecte plek voor de vele fietsers en skiërs die de Sella Ronda willen beleven.
Accommodaties in Selva:
Mooiste plekken in Val Gardena
En dan nu, tijd voor natuur! Hieronder vind je enkele van de hoogtepunten van Val Gardena.
1. Seceda
De Seceda (2.519 meter) is misschien wel het bekendste en drukste uitzichtpunt in Val Gardena. En toch mag je ‘m niet missen. De steile pieken torenen hoog de lucht in en als een soort van scheur in de aardkorst is het landschap mega indrukwekkend. De reden van de drukte is de goede bereikbaarheid per lift vanuit Ortisei. Vanaf het bergstation is het te voet dan maximaal 10 minuten lopen. Maar er naartoe hiken vanuit Ortisei of S. Cristina via Col Raiser kan ook. De beloning is het zeker waard!
2. Col Raiser, S.Cristina
Col Raiser is de gondellift in S.Cristina die je naar een hoogte van 2.106 meter op Alpe di Mastlé brengt. Col Raiser en Seceda kun je op één dag combineren door vanaf de gondellift te hiken naar de top van de Seceda. Maar de wandelingen die je kunt maken vanaf bergstation Col Raiser zijn eindeloos en het uitzicht rondom op het UNESCO Werelderfgoedgebied verveelt nooit. Er zijn verschillende routes uitgestippeld en op de berg vind je een aantal heerlijke berghutten, zoals Baita Troier, Baita Sofie en Baita Seurasas.
Wandel bijvoorbeeld naar Monte Pic, een niet heel moeilijke wandeling, maar waar je beloond wordt met een 360 graden uitzicht op het Puez-Odle gebergte, het Sellamassief, de Seceda, Sassolungo en Sassopiatto. Ook de hike naar het UNESCO panoramabalkon Mastlé is de moeite waard.
3. Sassolungo
De Sassolungo (Langkofel, 3181 meter) is één van de handelsmerken van Val Gardena. Je ziet deze grillige bergtop vanuit vele plekken hoog boven de groene alpenweiden uitsteken. De Forcella del Sassolungo is een unieke authentieke berglift die zo anders is dan andere liften, dat je deze wel eens beleefd moet hebben. De oude 2-persoonscabines hebben verschillende bijnamen als ‘kist’ en ‘koffer’ en je stapt niet in deze lift, maar je springt erin.
De gondel brengt je naar een hoogte van 2.681 meter. Het landschap is rotsachtig. De indrukwekkende pieken van de Sassolungo maken van dichtbij nog meer indruk. Bij Rifugio Toni Demetz kun je iets lekkers eten of drinken voordat je weer afdaalt. Je kan natuurlijk met de gondel terug, maar je kunt er ook voor kiezen om te voet naar beneden te gaan. Ofwel terug naar het dalstation van de gondel of juist aan de andere kant via de Langkofelhütte naar Monte Pana / S.Cristina. Goede schoenen en enige ervaring zijn wel vereist. De afdaling is pittig.
4. Sella Ronda
De Sella Ronda is een bekende ronde rondom het Sellamassief. In de winter, voor skiërs, maar in de andere jaargetijden voor fietsers. Overigens is de ronde met de auto ook zeker de moeite waard! De sportieve fietsers en (e-)mountainbikers kunnen vanuit Selva starten voor hun Sella Ronda.
Voor velen is het bedwingen van de vier bergpassen van de Sella Ronda, de Sella, Pordoi, Campolongo en de Gardena, een echte uitdaging! De ronde is zo’n 53 kilometer lang met ongeveer 1.700 hoogtemeters. Twee keer per jaar, op de ‘Sella Ronda Bike Day’, worden de wegen afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Dan zijn alleen fietsers toegestaan op de bergwegen.
Actieve vakantie in Val Gardena
Het spreekt voor zich dat de actieve natuurreiziger zijn hart kan ophalen in de bergen van Val Gardena. Wat is er allemaal te doen?
- Wandelen in Val Gardena
In Val Gardena raak je niet zomaar uitgewandeld. Er ligt zo’n 600 kilometer bewegwijzerde wandelpaden op je te wachten die variëren van serieus pittige tochten inclusief ‘via ferrata’s’ op de Sassolungo tot aan relatief vlakke routes in het Vallunga dal. Logeer je in Val Gardena? Dan is het vervoer per bus inbegrepen. Dat maakt het hiken extra leuk, je bent flexibel in waar je begint en eindigt. De vele liften maken het ook mogelijk om routes in te korten en jezelf wat hoogtemeters te besparen. Vergeet ook niet om jezelf te trakteren op iets lekkers in één van de vele (60!) berghutten!
Bekijk ook onze overige tips voor wandelroutes in de Dolomieten.
- Fietsen in Val Gardena
Zit je liever in het zadel? Dan kom je in Val Gardena ook niets te kort. De eerder genoemde Sella Ronda is een tocht die bij de fietsliefhebbers zeker bekend is. De recreatieve fietsroute van ongeveer 10 kilometer, het ‘Rodaval’ fietspad, is geschikt voor iedereen en verbindt de verschillende plaatsen. Je fietst langs de rivier Derjon en het hoogteverschil is zo’n 430 meter. Onderweg passeer je een lange muur waarop de sneeuwhoogtes van ieder jaar worden aangegeven. Interessant!
Specifiek voor de mountainbikers is er ook de ‘Trail Arena Val Gardena’ in Selva. Een bikepark met verschillende downhill trails. Verken jij graag de omgeving op de tweewieler, bekijk dan nog meer tips over fietsen in de Dolomieten.
- Klimmen in Val Gardena
Een mooiere klimomgeving kun je je misschien niet wensen. Middenin het UNESCO Werelderfgoedgebied zijn prachtige klimroutes te vinden om zelfstandig te klimmen of om met een lokale berggids op pad te gaan. Nog nooit geklommen? Reserveer dan eens een introductieles, binnen in de klimhal in Selva of buiten in de Vallunga.
Val Gardena beste reistijd
Dat Val Gardena in de zomer een fantastische bergbestemming is, is vanzelfsprekend. De weides zijn prachtig groen en door de zuidelijke ligging in de Alpen is het er 's zomers vaak net iets warmer, droger en zonniger.
Winter
Ook de winterperiode spreekt voor zich. Val Gardena is een populair skigebied met 181 pistekilometers. We hoeven niet meer uit te leggen dat ook in de wintermaanden de uitzichten magnifiek zijn. Vanuit Selva en S.Cristina staan de liften in verbinding met de bekende Sella Ronda skitocht. Daarvoor heb je wel de skipas van Dolomiti Superski nodig, maar dan liggen er ruim 1200 pistekilometers voor je klaar om te ontdekken.
Voor- en najaar
De (late) lente en de herfst zijn misschien wel de meest verrassende seizoenen. Geniet bijvoorbeeld in de herfst van het prachtige warme zonlicht die de herfsttinten nog mooier uit laat komen. De ‘Burning Dolomites’ is een natuurfenomeen dat je gezien wil hebben. De ondergaande zon laat de rotspieken rood opgloeien in de maanden september en oktober. Er worden wekelijks speciale wandelingen georganiseerd naar de mooiste plekken in de regio om dit schouwspel te bekijken.
In de lente word je juist getrakteerd op fris groen. Na de lange sneeuwperiode worden de weides weer groen en komen de typische alpenbloemen en -kruiden tot bloei. Dit in contrast met de ruige bergtoppen die nog tot diep in de lente wit besneeuwd zijn, maakt ook deze periode speciaal.
Deze reis werd mede mogelijk gemaakt door CommuniGate en Dolomites Val Gardena. Het enthousiasme is geheel van Ingrid.
