Elbedal

Natuur in Duitsland - Het Elbedal was lange tijd het grensgebied tussen Oost-Duitsland en West-Duitsland en dus eigenlijk tussen Oost- en West-Europa. Wat minder aandacht van de mens en dus minder invloed gedurende 40 jaar heeft mooie natuur opgeleverd. Blue Elephant, aanbieder van natuur- en vogelreizen, vertelt ons meer over de vogels en natuur in het Elbedal.

Vogels in het Elbedal

De voornaamste reden voor een natuurliefhebber om een vakantie bij de Elbe te boeken zijn de vele vogels. Vooral het Elbedal is een trekpleister voor vele bijzondere vogelsoorten: kraanvogels, zeearenden enz.

Elbedal, natuur op zijn best tussen Oost en West

Hoe mooi de natuur in het Elbedal wel is bleek na 1991 al, toen het gemakkelijk werd om kraanvogels te zien die gewoon in het boerenland liepen en elk moment van de dag hun luide trompetroep konden laten horen. En veel van die waarden zijn behouden. Vogelsoorten die in Nederland bijzonder, zeldzaam of ontbrekend zijn, kun je in het Elbedal elke dag horen en zien, waaronder de zeearend een van de meest spectaculaire is.

Fietsen langs de Elbe

Onder natuurliefhebbers en actieve vakantiegangers staat de Elbe niet alleen bekend om haar rijkdom aan vogels. De rivier vormt ook een prachtige omgeving om te fietsen. De bekende Elberadweg is een fietsroute langs de rivier. Een afwisselend landschap schuift hier aan je voorbij terwijl je trapt langs het water. Langs de Elbe liggen verscheidene historische steden, met schitterend cultureel erfgoed, zoals Dresden, Magdeburg en Hamburg. Tussen deze steden voeren de - vaak vrijliggende - fietspaden door natuurgebieden en reservaten.

Weids rivierdal

Wat ons Nederlanders vaak erg aanspreekt zijn weidse rivierlandschappen. We hebben ze immers zelf ook. De natuur in het Elbedal is bijzonder omdat het veel kenmerken heeft van hoe het in Nederland vroeger was, minder druk en met meer natuur. Hier vind je nog ongestoorde kolken, nevengeulen, verlandde meertjes, dichte ooibossen en rivierduinen. Elk met zijn eigen soorten, niet alleen vogels: er zijn otters en je kunt er ook sporen zien van de activiteiten van bevers. Ze laten zich ook vaak zien. Weidevogels als kievit, watersnip, tureluur en grutto benadrukken de overeenkomst met onze rivierdalen. Overal foerageren witte ooievaars, bruine kiekendieven, zwarte en rode wouwen. Ook zwarte ooievaars zoeken hun voedsel in het rivierdal, maar wat meer in dekking en dus lastiger te zien. Overal waar maar genoeg riet staat zien en horen we kleine en grote karekieten, temidden van de koren van groene kikkers en op veel plaatsen het hoenk-hoenk geluid van de vuurbuikpad. Je ziet hier naast de wilde eend ook slobeend, krakeend en de bij ons zo sterk afgenomen zomertaling. Meer riet en je ziet baardmannetjes, woudaapjes en roerdompen. Waar meer wilgen staan kunnen we de buidelmezen verwachten. In dichte begroeiing van vochtige milieus kun je de krekelzanger horen.

‘s Avonds is er veel te horen. Bosuilen roepen, bij dorpjes, boerderijen en schuren ook de kerkuilen. Soms zien we er een als een schim door het donker gaan. Bij poelen in het land laten op tal van plaatsen boomkikkers hun luide roep horen.

Oorspronkelijke landschappen

Het landschap in het Elbedal is agrarisch, met wei- en hooiland, veel houtwallen en bossen, grote en kleine. Het open landschap is rijk aan de droomsoorten, waarvoor je naar het Elbedal komt. Je ziet hier nog volop grauwe klauwier, paapje, geelgors en de nachtegaal. Ook de ortolaan kan je nog vinden in de hoog opgaande houtwallen. De bossen bestaan vooral uit eiken en beuken, vaak van respectabele leeftijd. Middelste bonte specht, zwarte specht, fluiter, kleine vliegenvanger zijn soorten die je hier kunt waarnemen.

Heide

Er liggen verschillende heiden in het Elbegebied. Een ervan is de Nemitzer Heide. Wil je alles zien, dan moet je ook ’s avonds gaan kijken. De nachtzwaluw is er een vaste bewoner net als de houtsnip, die je ’s avonds in de schemering zijn baltsvluchten kunt zien maken. Overdag is de lucht vol van de zang van de boomleeuwerikken, overal zingen boompiepers en vertonen hun baltsvluchten waarbij ze als parachuutjes zingend neerdalen. Klapeksters, duinpiepers en roodborsttapuit kun je hier ook nog zien.

Grote trappen

In het gebied oostelijk van de Elbe ligt een Natura 2000-gebied, de Havelländisches Luch. Dit gebied is zeer waterrijk en beroemd vanwege het voorkomen van de grootste populatie van de grote trap in Duitsland. Een reis naar het Elbedal is niet compleet zonder een bezoek aan dit gebied waar je een grote kans hebt om de grote trap ook werkelijk te zien. Dit bijzondere vogelgebied heeft natuurlijk veel meer te bieden, waardoor je na een verblijf wellicht kunt terugkijken op waarnemingen van patrijs, boomvalk, grauwe kiekendief, watersnip, kwartel, kwartelkoning, velduil en klapekster.

Vogelkijkhutten

Vogels waarnemen heeft in het Elbedal veel aandacht, waardoor er op verschillende plaatsen observatie plaatsen zijn, sommige heel open, andere bovenop een toren. De Klaus Bahlsen Turm biedt een zeer weids uitzicht, je ziet er het landschap en veel kans op zwevende roofvogels.

Bereikbaarheid Elbedal

Tip: sinds 2024 rijdt de nieuwe nachttrein European Sleeper vanuit België en Nederland naar Praag. Stap uit op Bad Schandau en je bent zo in het Elbedal. Overdag met de trein naar Dresden kan natuurlijk ook, boek je ticket op NS International.