Fossielen zoeken in Engeland
Jurassic Coast
Een leuke tip voor een vakantie met kinderen in Groot-Brittannië: fossielen zoeken bij de kust, aan de zogenoemde Jurassic Coast in Zuid-Engeland. Hieronder een aantal tips voor fossielenjagers:
Wat zijn fossielen?
Zowel planten als dieren kunnen als fossielen bewaard blijven, maar het proces is heel zeldzaam. Er zijn verschillende soorten fossielen en verschillende processen die tot fossielvorming leiden. Doorgaans verloopt het proces echter als volgt. Het organisme dient kort na overlijden bedekt te worden met sediment, bij voorkeur weinig luchtdoorlatend, zodat er geen rotting optreedt. Terwijl het organisme dieper begraven raakt, neemt de druk van de sedimentlagen toe, waardoor er verstening optreedt, en het organisch materiaal vervangen wordt door mineralen. Het organisme is nu een fossiel.
Ook afdrukken van organismen in mineralen worden als fossielen beschouwd, en er bestaan ook sporenfossielen, zoals versteende voetafdrukken en feces (uitwerpselen).
Waar vind ik fossielen?
Niet alle gesteenten bevatten fossielen. Voornamelijk onder water zijn de beste omstandigheden voor fossielvorming te vinden. Het gemakkelijkst vind je dan ook fossielen van zeeorganismen, die na miljoenen jaren op de zeebodem door tektonische beweging en bergvorming nu onderdeel uitmaken van de kustgesteenten.
In Nederland en omgeving zijn voornamelijk fossielen te vinden uit het Jura, het Krijt en het Paleogeen, relatief jonge perioden dus. Soms moet je wat verder reizen om ze te zoeken. De Franse kustlijn in de omgeving van Cap Gris Nez en Cap Blanc Nez is bijvoorbeeld erg populair onder fossielenjagers. Het gesteente is er erg fossielrijk.
Fossielen zoeken in Zuid-Engeland
De beste plek in Europa om fossielen te zoeken is echter Engeland. Groot-Brittannië heeft zeer fossielrijke gesteenten als kustlijn, die daardoor zelfs bekend staan als de "Jurassic Coast". De Jurassic Coast strekt zich uit langs het Kanaal, van Orcombe Point bij Exmouth (Devon) tot Old Harry Rocks bij Swanage (Dorset). De locaties waar je fossielen kan vinden zijn gemakkelijk bereikbaar en eenvoudig te verbinden als je met de auto naar Frankrijk rijdt en dan het kanaal oversteekt met de boot.
Vakantie Jurassic Coast
De Jurassic Coast werd in 2001 uitgeroepen tot Werelderfgoed van UNESCO. De kust bestaat grotendeels uit steile kliffen. De hoogste klif is de Golden Cap, die meer dan 190 meter boven het water uitsteekt. De woeste zee en hevige winden zorgen voor flinke erosie, waardoor er met regelmaat stukken van de kliffen afbreken en in het water zakken. De Jurassic Coast is bijgevolg een bekende vindplaats van Mesozoïsche fossielen, waaronder vooral zeedieren, ammonieten en zee-egels. Er zijn veel mogelijkheden om een vakantie bij de Jurassic Coast te plannen, bekijk bijvoorbeeld eens onze vakantietips.
Mooiste plekken bij de Jurassic Coast
De steile kalksteenkliffen van de zuidkust van Engeland vertonen op diverse plekken duidelijke plooien uit de diverse perioden. Voorbeelden van deze plooien kan je zien bij Man O'War Bay (bij Durdle Door), Lulworth Cove en op Isle of Portland.
Een van de mooiste plekken langs de kust is de natuurlijke rotsbrug Durdle Door. De stranden zijn bijzonder mooi.
Zowel Engelse als buitenlandse toeristen komen zonnebaden of uitwaaien op de stranden van West Bay en Weymouth. Zeker noemenswaardig is ook het stormstrand Chesil Beach.
Het meest oostelijke punt van de Jurassic Coast wordt bepaald door Old Harry Rocks, driee kalkstenen formaties op het eiland Purbeck in Dorset.
Andere badplaatsen die vaak bezocht worden zijn Abbotsbury, Bridport, Budleigh Salterton, Lyme Regis, Exmouth, Seaton, Sidmouth en Swanage.
Fossielen uitgraven
Meestal kun je fossielen uitgraven zonder onnodige schade toe te brengen aan de omgeving of de wet te overtreden. Vaak geldt de regel dat je niet in de rotswand zelf mag hakken, alleen in het (relatief) losse gesteente rondom. Zorg er wel altijd voor dat je met zekerheid de toestemming hebt fossielen te exploiteren, voor je begint. Wat je zeker nodig hebt is een hamer en (kleine) bijtel en een zacht borsteltje.
Voor je begint te graven, moet je er zeker van zijn dat de rots niet zal barsten (bijvoorbeeld wanneer er al kleine barstjes aanwezig zijn), omdat je anders het fossiel mogelijk ook doet barsten. Als je besloten hebt ervoor te gaan, dien je de straal van je hakwerken zo wijd mogelijk te maken. Zo zal het fossiel beschermd blijven tijdens het uitgraven en het transport. Op de (Engelstalige) website van Discovering Fossils vind je ook informatie over het conserveren van je fossielen.
Fossielen identificeren
Een combinatie van twee manieren is het handigst om je gevonden fossielen te gaan identificeren. Ten eerste kun je op geologische kaarten opzoeken uit welk tijdperk het oppervlaktegesteente in de regio doorgaans is. Deze helpen overigens ook om te bepalen welke locaties goede vindplaatsen voor fossielen zouden kunnen zijn. Om deze soms grove indeling te bevestigen of zelf te specificeren, kan je je fossielen vervolgens vergelijken met gidsfossielen. Dit zijn afbeeldingen van fossielen die je een idee geven van het exacte tijdperk waarin je organisme leefde. De website fossiel.net kan je ook helpen fossielen te determineren.
Hoe reizen naar de Jurassic Coast?
Met de boot - DFDS vaart vanaf Calais en Duinkerken naar Dover.
Bekijk de overige veerboten naar Engeland op Direct Ferries.
Met de trein - NS International biedt internationale treintickets.
